مقاله اول : چگونه کودکمان را به مشق نوشتن تشویق کنیم 

وقتی کودکان تکالیف‌شان را انجام نمی‌دهند برخی والدین آن را شخصی تلقی کرده و به شدت عصبانی و ناراحت می‌شوند، در حالی که اصلا چنین نیست. کودک مایل نیست این کار را بکند و برای آن دلایل مختلفی دارد نه این‌که از شما خوشش نمی‌آید یا با شما لجبازی می‌کند؛ لجبازی حاصل کشمکش‌های زیاد و طولانی والدین در اثر شیوه تربیتی نادرست و در تعامل والدین با کودک به وجود می‌آید. بنابراین والدینی که معتقد به لجبازی فرزندشان هستند بهتر است به سابقه ارتباط خود با فرزندشان حتی قبل از سنین مدرسه نگاه کنند.

مهم‌ترین نكته‌اي که والدین باید به آن توجه كنند مدت زمان مفیدی است که برای انجام تکالیف لازم است. این زمان برای سنین مختلف و بسته به شرایط دانش‌آموز متفاوت است. والدین باید شرایط سنی کودک را در نظر داشته باشند به طوری که کودکان و دانش‌آموزان پایه‌های ابتدایی را براي مدت زمان طولاني وادار به انجام تکلیف نکنند. ضمن آن‌كه شرایط دیگر دانش‌آموز را نيز لحاظ كنند. صاحب‌نظران تعلیم و تربیت مدت زمان لازم برای انجام تکالیف را برای بچه‌های کودکستان تا پایه دوم ابتدایی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در هر روز و برای پایه‌های بعدی دوره ابتدایی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیشنهاد کرده‌اند. بنابراین والدین نباید به منظور یادگیری بهتر دانش‌آموز و با این تصور که هر چه زمان بیشتری صرف مطالعه دانش‌آموز شود یادگیری او نیز بیشتر خواهد شد، کودک خود را مدت زیادی وادار به درس خواندن کنند. مسلما کودک در این مدت زمان اضافی به کارهای دیگری مثل خیالبافی‌های ذهنی مشغول می‌شود.

هر کودکی ممکن است تفاوت‌هایی در روش انجام تکالیف خود داشته باشد. قبل از این‌که روش خاصی را به آنها القا کنید یا بخواهید آنها را کمک و راهنمایی کنید به روش آنها توجه کنید. ببینید در چه مدت زمان بدون کمک شما می‌تواند تکالیفش را انجام دهد؟ چه اشکالاتی دارد؟ آیا حین انجام تکالیف خیالبافی مي‌كند؟ آیا مرتبا جای خود را عوض می‌کند؟ آیا حین انجام تکالیف به کارهای دیگری هم می‌پردازد؟ یا این‌که حواسش به انجام تکالیفش است؟ پاسخ به این سوال‌ها به شما کمک می‌کند.

نمی‌توان کودک را وادار به انجام تکالیف مدرسه کرد اما از آنجا که نوشتن تکالیف ضروری است والدین با آگاهی و صبر پیشه کردن می‌توانند این را از کودک خود بخواهند. آنها می‌توانند با تمجیدهای کلامی برای انجام این کار به او انگیزه کافی دهند.

•  چقدر کلمات را خوب روی يك خط نوشتی.
•  حالا دیگه می‌تونی حروف را به اندزه مناسبش بنویسی، آفرین.
•  خوشحال می‌شم می‌بینم تکلیفتو مرتب و تمیز می‌نویسی.

بهتر است کودک بداند بعد از آمدن از مدرسه چه كاري بايد انجام دهد. اگر مایل است اول تلویزیون ببیند و بعد به تکالیف خود بپردازد، این را تعیین کنید و با هم به توافق برسید یا این‌که بهتر است بداند از او انتظار می‌رود بعد از یک چرت کوتاه شروع به انجام تکالیفش کند. سعی کنید انجام اولین تکلیف مدرسه را برای یک کودک کلاس اولی به یک خاطره خوب و جذاب و توام با نشاط تبدیل کنید. وقتی به بچه‌ها امکان انتخاب داده می‌شود، بهتر عمل می‌کنند چرا که احساس می‌کنندکنترل بیشتری بر زندگی خود دارند. بهتر است انتخاب‌های محدود به فرزند خود پیشنهاد کنید. او در معرض انتخاب بین انجام دادن و ندادن تکلیف مدرسه نیست ولی می‌تواند در مورد زمان آن دست به انتخاب بزند. به اين ترتيب کودک می‌فهمد هدف انجام کار است.

باز هم می‌گوییم از کودک همچون بزرگسال نمی‌توان انتظار داشت، این بار در چه مورد:

احتمالا من و شما بتوانیم برای مدتی در محلی که صدای تلویزیون یا ضبط می‌آید کمی مطالعه کنیم؛ اگر چه کار آسانی نیست، اما از کودک نمی‌توان انتظار داشت در جایی که دور و برش خوراکی، اسباب بازی، تلویزیون روشن یا هر وسیله مزاحم دیگری وجو دارد، تکالیفش را انجام دهد. بنابراین نیاز به اتاقی هست که برای چند دقیقه هم که شده بتواند کارش را انجام دهد.
فراموش نشود کودکان در این سنین اگر فضای مناسب هم داشته باشند دست کم تخیل گسترده دارند و نمی‌توان جلو خیال‌پردازی آنها را گرفت. از این روست که آنها نیاز به توجه و نظارت والدین‌شان دارند.
میز ناهارخوری یا آشپزخانه، فضای کار محبوب کودکان است. آنها با نزدیک‌شدن به شما احساس راحتی بیشتری می‌کنند و شما می‌توانید آنها را تشویق و کمک کنید. بچه‌های بزرگ‌تر ترجیح می‌دهند در اتاق‌شان خلوت کنند، اما در فواصل معین آنها را کنترل کنید و در پایان تکالیف‌شان را چک کنید.
مهم است فضایی که کودکان تکالیف‌شان را انجام می‌دهند:

•  روشنایی مناسب داشته باشد.
•  راحت باشد.
•  وسایل مدرسه از قبيل خودکار، مداد، تراش، دفتر و کتاب‌های لازم در آنجا مهیا باشد.
•  ساکت و عاری از هرگونه عامل حواس‌پرتی (مثل تلویزیون، بازی‌های ویدئویی، زنگ تلفن یا صدای دیگر اعضای خانواده) باشد.

اگر کودکان برای تکالیف مدرسه به کامپیو‌تر احتیاج داشتند، سعی کنید آن را در مکانی عمومی، و نه در اتاق خواب قرار دهید، زیرا شما باید بتوانید آنها را از اجرای بازی‌های کامپیوتری، چت‌کردن یا فرستادن ایمیل، گردش در اینترنت برای سرگرمی در زمان انجام تکالیف منع کنید. همچنین به کنترل فرزندتان توجه داشته باشید. این کنترل‌ها از طریق تامین‌کننده‌های خدمات اینترنتی و نرم‌افزارهایی که موضوعات نامناسب را مسدود می‌کنند، در دسترس هستند. سایتی را که معلم به فرزندتان توصیه کرده است، پیدا و برای دسترسی آسان، آنها را نشانه‌گذاری کنید.

برخی والدین خود را مسئول کامل انجام تکالیف مي‌دانند. به صورتی که در زمان انجام تکالیف بالای سر دانش‌آموز حضور دارند، زمان شروع انجام تکالیف را تعیین می‌کنند و راهنمایی‌های زائدی ارائه می‌کنند. هر چند لازم است والدین به ویژه در سال‌های اول دبستان و آمادگی با نظارت خود برنامه‌ریزی و مسئولیت‌پذیری را به کودک آموزش دهند، اما برخی والدین به اشتباه این مسئولیت را خود برعهده می‌گیرند. بنابراین نمی‌توانند احساس مسئولیت در قبال انجام تکالیف را به فرزند خود یاد دهند. به طوری که اگر یک روز مادر حضور نداشته باشد كودك اصلا به یاد هم نخواهد آورد که باید تکالیفش را انجام دهد. والدین با نظارت مفید بر انجام تکالیف کم‌کم باید کودکان را مسئولیت‌پذیر بار بياورند. به طوری که در صورت حضور نداشتن والدین نیز احساس مسئولیت برای انجام تکالیف را داشته باشند. این والدین در سال‌های بعدی تحصیل، کمتر با مشکل درس نخواندن کودکان خود مواجه می‌شوند. اما والديني كه اين مسئوليت را خود برعهده مي‌گيرند، چون والدین نمی‌توانند در تمام دوران تحصیل در انجام تکالیف فرزندان خود نظارت مستقیم داشته باشند با افت تحصیلی آنها مواجه می‌شوند. در حالی که اگر این احساس مسئولیت را از دوران کودکی در فرزندشان شکل داده باشند با مشکلاتی از این قبیل مواجه نخواهند شد.

فرزندان والدینی که علاقه به انجام تکالیف را در فرزندان ایجاد می‌کنند، در مدرسه موفق‌ترند. این به کودک نشان می‌دهد آنچه انجام می‌دهد، اهمیت دارد.

کمک به انجام تکلیف‌شب مزایای زیادی برای کودکان دارد. چه‌بسا برای والدین هم مزایایی ‌داشته باشد! والدین هم از این راه چیزهایی یاد می‌گیرند.

کودکان در دوران ابتدایی، برای اولین‌بار تکالیف را تجربه می‌کنند. این تکالیف به منظور تقویت و یادگیری بیشتر دروس کلاس و کمک به آنها برای تمرین مهارت‌های مهم یادگیری است. با انجام تکالیف، کودکان می‌آموزند چطور:

یادداشت‌های‌شان را بخوانند و آنها را یکی‌یکی و مستقل اجرا کنند. یاد می‌گیرند زمان را مدیریت و برنامه‌ریزی کنند. (برای تکالیف بلندمدت مثل تهیه گزارش از کتاب) همچنین با تمام قوا و با نظم ‌و ترتیب کار‌های‌شان را کامل کنند.

تکلیف ‌شب همچنین به پرورش احساس مسئولیت کمک می‌کند. احساس افتخار برای کاری که به نحو احسن انجام می‌دهند و کارهای اخلاقی که به عملکرد خوب آنها در خارج از کلاس می‌انجامد. والدین می‌توانند تاحد زیادی در انجام تکالیف به کودک کمک کنند، از جمله ارجح ‌دانستن انجام تکالیف به هر کار دیگری و کمک به تقویت عادت‌های مطالعه در آنها.

با کمک فرزند خود یک برنامه منظم برای انجام تکالیف تهیه کنید. برنامه را در یک محل مناسب و در دید او نصب کنید. برای تشویق او به انجام تکالیف می‌توانید در مقابل هر روز که تکلیف آن را به موقع، خوب و دقیق انجام داده یک علامت بزنید و در آخر هفته اگر توانسته باشد تکالیف خود را خوب انجام دهد و با توجه به تعداد ستاره‌ها، جایزه‌ای به او بدهید. بهتر است جایزه مورد نظر را در‌‌ همان حین برنامه‌ریزی معین کنید و در آخر برنامه آن را یادداشت کنید یا برای کودکان کوچک‌تر شکل آن را بکشید. به این ترتیب عملکرد کودک دائما جلوی چشم او قرار دارد و مسئولیت‌پذیری او نیز تقویت می‌شود. به تدریج می‌توانید تعداد ستاره‌ها را برای دریافت جایزه افزایش دهید. مثلا اگر در آغاز برنامه به ازای هر هفت ستاره می‌توانست جایزه کسب کند، در مراحل بعد به ازای هر ۱۴ ستاره می‌تواند به جایزه مورد نظر برسد. فقط تنظیم برنامه‌ای منظم برای انجام تکالیف فرزندان کافی نیست. برای زندگی خانواده خود نیز برنامه منظمی داشته باشید. حتی‌الامکان از برنامه‌های جنبي و بدون برنامه‌ریزی قبلی مثل مهمانی‌ها و تفریح‌های بدون برنامه قبلی و... خودداری کنید یا حداقل سعی کنید این برنامه‌ها مقارن با زمان انجام تکالیف فرزندان نباشد. اگرشما یک بار برنامه او را به خاطر برنامه‌های خود به هم بریزید، راه را برای بی‌نظمی او فراهم ساخته‌اید. در کارهای دیگر خود نیز با برنامه و مسئولیت‌پذیر باشد تا الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید. فرزندان تعهد و مسئولیت‌پذیری را در خانواده و با مشاهده رفتار والدین یاد می‌گیرند.

گا‌هي دیده شده برخی والدین بعد از این‌که از انجام تکلیف توسط کودک ناامید می‌شوند خود دست به کار شده و کار ناتمام فرزند را به گمان خود تمام كرده و در حق او به اصطلاح لطف می‌کنند، غافل از این‌که این بزرگ‌ترین خیانتی است که در حق کودک بیچاره روا می‌دارند چرا که با این کار احساس مسئولیت در قبال وظیفه محوله را از فرزند خود می‌گیرند و او را فردی وظیفه‌شناس بار می‌آورند. پس یادتان باشد حتی اگر کودک اصلا تکالیفش را انجام ندهد شما از انجام آن خودداری كنيد! وظیفه والدین صرفا این است که امکانات لازم برای انجام این کار از سوی کودک را فراهم کنند. سعي كنيد مسئولیت انجام تکلیف را از کودکی در فرزندتان ایجاد کنید و هیچ وقت کار او را انجام ندهید.

در درجه اول، کودک باید خودش کارش را انجام دهد. اگر كودك خودش فکر نکند، یاد نمی‌گیرد. والدین می‌توانند با راهنمایی‌ها و پیشنهاد‌های‌شان به آنها کمک کنند، اما این وظیفه کودک است که یاد بگیرد. وقتی سراغ تکالیف می‌رود، حضور داشته باشید تا او را کمک و راهنمایی کنید، به سوال‌هايش پاسخ دهید، در تفسیر آموزش‌های نحوه انجام تکالیف به او کمک کنید و تکالیف کامل‌شده را چک کنید. در یافتن پاسخ درست و تکمیل تکالیف مُصِر باشید. کمک خود را در تقویت مهارت‌های حل مسائل در انجام تکالیف متمرکز کنید و در صورت موفقیت، كودك را تشویق کنید. اگر خودش به راه‌حل برسد، اعتمادبه‌نفس و علاقه به یادگیری در او تقویت می‌شود. در اینجا به نکاتی برای کمک به کودکان در انجام راحت‌تر تکالیف اشاره می‌شود:

•  تنظیم یک برنامه منظم و همیشگی: با تنظیم قوانینی مثل تعیین زمان و مکان مشخص برای انجام تکالیف، این پیام را برسانید که کار مدرسه بر هر چیزی ارجحیت دارد. همچنین بفهمانید تا پایان انجام تکالیف و کنترل آن، تلویزیون یا تماس تلفنی، بازی‌های ویدئویی و... تعطیل است.

•  تعیین راهکارهایی برای انجام تکالیف: به کودک بیاموزید چطور مقدار تکالیف را ارزیابی کند و بداند تکالیف شامل چه چیزهایی می‌شود، تا بتواند تدبیری بیندیشد که با ظرفیت کاری و خلق‌وخویش مناسب باشد. برخی کودکان ممکن است بخواهند ابتدا با تکالیف سخت‌تر دست‌وپنجه نرم کنند - زمانی‌که سطح انرژی ذهنی‌شان بالا‌تر است-  در حالی‌که دیگران ترجیح می‌دهند تکالیف آسان‌تر را اول انجام دهند. وقتی در کودکی به آنها می‌آموزید برای انجام تکالیف به یک تدبیر مناسب برسند، کمک می‌کنید در آینده مستقل عمل کنند. به آنها اجازه دهید در صورت نیاز استراحت کنند، سپس آنها را با انرژی و تمرکز بیشتر به انجام تکالیف‌شان بازگردانید.

•  مهارت‌های سازماندهی را کم‌کم القا کنید: هیچ‌کس با مهارت‌های سازماندهی کامل به دنیا نمی‌آید بلكه این مهارت‌ها طی زمان آموخته و تمرین می‌شوند. اکثر بچه‌ها برای اولین‌بار در دبیرستان چند معلم و کلاس را تجربه می‌کنند و در این زمان قابلیت سازماندهی، رمز موفقیت می‌شود. به کودکان بیاموزید چطور از تقویم یا برنامه‌ریزی‌های شخصی برای کمک به سازماندهی امورشان استفاده کنند.

•  از مدرسه برای ورود به «دنیای واقعی» استفاده کنید. در مورد کاربرد مواد درسی در بیرون از کلاس صحبت کنید، مثل اهمیت ضرب‌الاجل‌ها – درست مانند بزرگسالان در دنیای کار- یا در مورد این‌که چگونه موضوعات کلاس تاریخ به اتفاقاتی مربوط می‌شود که در اخبار روزمره روی می‌دهد.

منبع: مجله اینترنتی برترین ها 

و والدین کلافه و خسته از تعیین انواع تنبیه و تشویق و تهدید و سرزنش درمی مانند که چگونه باید یک بار برای همیشه ضرورت انجام تکالیف درسی را به کودک بفهمانند.به راهکارهای ارایه شده در ادامه توجه فرمایید

1- با واقعیت کنار بیایید.

بسیاری از کودکان علاقه ای به انجام تکالیف مدرسه ندارند. در دوره ای که کودکتان می تواند تفریحات جذابی مانند بازیهای الکترونیکی و یا برنامه های متنوع تلویزیونی داشته باشد، شما نباید توقع داشته باشید او با علاقه مندی و اشتیاق و بدون حواس پرتی پای درس و مشق بنشیند و دانش آموز فعال وکوشایی باشد. شما هم به عنوان پدر یا مادر باید این موضوع را بپذیرید اما این به معنای موافقت و تائید کودک نیست، موضوع مهم فقط فهمیدن احساس کودکی است که اطرافش پر است از سرگرمی و اتفاقات هیجان انگیز. واقعیت این است که نوشتن تکلیف برای کودک کار جذابی نیست،پس با درک این مساله از او بخواهید که در خانه درس بخواند.

2- هدف از انجام تکالیف درسی مشخص شود.

هدف از این تکالیف تکرار و تمرین دروس برای یادگیری بهتر دانش آموزان است. دانش آموز با انجام تکالیف به کنجکاوی، جست وجو و برخورداری هر چه بهتر از آنچه فرا گرفته است می پردازد و سعی می کند به فراگیری خارج از چارچوب درس و مدرسه بپردازد.بنابراین تکالیف باید هدفمند و اصولی باشد نه کاری برای وقت تلف کردن کودک. این در حالی است که در بیشتر موارد بچه ها و والدین از حجم تکالیف درسی شکایت می کنند، آن را ملال آور و کسل کننده می دانند و انجام آن را در یادگیری بهتر دروس رد می کنند.

3- به کودک امکان انتخاب بدهید.

بهتر است کودک بداند بعد از آمدن از مدرسه چه کاری باید انجام دهد. اگر مایل است اول تلویزیون ببیند و بعد به تکالیف خود بپردازد، این را تعیین کنید و با هم به توافق برسید یا این که بهتر است بداند از او انتظار می رود بعد از یک چرت کوتاه شروع به انجام تکالیفش کند. سعی کنید انجام اولین تکلیف مدرسه را برای یک کودک کلاس اولی به یک خاطره خوب و جذاب و توام با نشاط تبدیل کنید. وقتی به بچه ها امکان انتخاب داده می شود، بهتر عمل می کنند چرا که احساس می کنندکنترل بیشتری بر زندگی خود دارند. بهتر است انتخاب های محدود به فرزند خود پیشنهاد کنید. او در معرض انتخاب بین انجام دادن و ندادن تکلیف مدرسه نیست ولی می تواند در مورد زمان آن دست به انتخاب بزند. به این ترتیب کودک می فهمد هدف انجام کار است.

4- با کمک فرزند خود یک برنامه منظم برای انجام تکالیف تهیه کنید.

برنامه را در یک محل مناسب و در دید او نصب کنید. در مقابل هر روز که تکلیف آن را به موقع، خوب و دقیق انجام داده یک علامت بزنید و در آخر هفته اگر تکالیف خود را خوب انجام دهد و با توجه به تعداد ستاره ها، جایزه ای به او بدهید. بهتر است جایزه مورد نظر را در همان حین برنامه ریزی معین کنید و در آخر برنامه آن را یادداشت کنید یا برای کودکان کوچک تر شکل آن را بکشید. به این ترتیب عملکرد کودک دائما جلوی چشم او قرار دارد و مسئولیت پذیری او نیز تقویت می شود. به تدریج می توانید تعداد ستاره ها را برای دریافت جایزه افزایش دهید. مثلا اگر در آغاز برنامه به ازای هر هفت ستاره می توانست جایزه کسب کند، در مراحل بعد به ازای هر ۱۴ ستاره می تواند به جایزه مورد نظر برسد. فقط تنظیم برنامه ای منظم برای انجام تکالیف فرزندان کافی نیست. برای زندگی خانواده خود نیز برنامه منظمی داشته باشید. حتی الامکان از برنامه های جنبی و بدون برنامه ریزی قبلی مثل مهمانی ها و تفریح های بدون برنامه قبلی و... خودداری کنید یا حداقل سعی کنید این برنامه ها مقارن با زمان انجام تکالیف فرزندان نباشد. اگرشما یک بار برنامه او را به خاطر برنامه های خود به هم بریزید، راه را برای بی نظمی او فراهم ساخته اید. در کارهای دیگر خود نیز با برنامه و مسئولیت پذیر باشد تا الگوی مناسبی برای فرزندان خود باشید. فرزندان تعهد و مسئولیت پذیری را در خانواده و با مشاهده رفتار والدین یاد می گیرند.

5- والدین اصول فرزند پروری را به درستی اجرا کنند.

قاطعیت و جدیت والدین در انجام کارها نقش تعیین کننده ای در حرف شنوی بچه ها در انجام کارهایشان از جمله تکالیف درسی دارد. والدینی که قاطع و مصمم هستند، کارهایشان را به موقع انجام می دهند، در واقع الگوی عملی در اختیار کودک قرار می دهند. کودک باید بداند که اگر قرار است کاری را انجام بدهد، دلیلی ندارد بهانه تراشی کند یا به دنبال راه فرار بگردد زیرا هر کس در منزل وظیفه ای دارد که باید انجام بدهد.واقعیت این است که اگر والدین بتوانند اصول فرزند پروری را به درستی اجرا کنند، می توانند امیدوار باشند که نه فقط در انجام تکالیف بلکه در سایر امور، کودک وظیفه اش را انجام می دهد.اولین اصل، قاطعیت است که در همه امور باید رعایت شود. علاوه بر قاطعیت، والدین باید مهربان باشند و با مهر و محبت از کودک بخواهند وظیفه خود را انجام دهد.

6- برای فرزندتان مکانی ایده آل و مناسب برای انجام تکالیفش فراهم کنید.

کودک را از محیطی پر از وسایل بازی و تحریک کننده دور کنید، اتاقی که او درس می خواند نباید شلوغ و پر رفت و آمد باشد.هرچیزی که او را وسوسه می کند را دور کنید.اگر صدای تلویزیون حواس کودک را پرت می کند برای مدتی تلویزیون را خاموش کنید.البته این نکته را فراموش نکنید که کودک باید یاد بگیرد در شرایط متفاوت و حتی گاهی نامناسب درسش را بخواند اما برای شروع و برای ایجاد انگیزه این روش ها مناسب و ضروری هستند.

7- تمام ابزارها و وسایل آموزشی که کودک برای انجام تکالیفش لازم دارد را در اختیارش بگذارید.

خودکار و مداد، دفتر و یا کاغذ و کتاب و یا هر چیز دیگری که نیاز دارد را فراهم کنید پیش از شروع درس خواندن یا مشق نوشتن چند دقیقه ای کنارش بنشینید تا مطمئن شوید که هیچ مشکل یا بهانه ای وجود ندارد. اگر او برای انجام تحقیقی و یا مسئله ای احتیاج به اطلاعاتی دارد حتما همراهیش کنید و اگر خودتان آن اطلاعات را ندارید می توانید از دوست و یا آشنایی بپرسید و یا در اینترنت آن را جستجو کنید.هرگز کودک را رها نکنید او برای تحقیق و پژوهش نیاز به کمک دارد.

8- مدت زمان لازم برای انجام تکالیف توسط فرزندتان را بشناسید.

مهم ترین نکته ای که والدین باید به آن توجه کنند مدت زمان مفیدی است که برای انجام تکالیف لازم است. این زمان برای سنین مختلف و بسته به شرایط دانش آموز متفاوت است. والدین باید شرایط سنی کودک را در نظر داشته باشند به طوری که کودکان و دانش آموزان پایه های ابتدایی را برای مدت زمان طولانی وادار به انجام تکلیف نکنند. ضمن آن که شرایط دیگر دانش آموز را نیز لحاظ کنند. صاحب نظران تعلیم و تربیت مدت زمان لازم برای انجام تکالیف را برای بچه های کودکستان تا پایه دوم ابتدایی ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در هر روز و برای پایه های بعدی دوره ابتدایی ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیشنهاد کرده اند. بنابراین والدین نباید به منظور یادگیری بهتر دانش آموز و با این تصور که هر چه زمان بیشتری صرف مطالعه دانش آموز شود یادگیری او نیز بیشتر خواهد شد، کودک خود را مدت زیادی وادار به درس خواندن کنند. مسلما کودک در این مدت زمان اضافی به کارهای دیگری مثل خیالبافی های ذهنی مشغول می شود.

9- کودک را تشویق کلامی کنید.

تعریف و تمجید و نادیده گرفتن به موقع ضعف ها می تواند ابزاری برای دادن انگیزه به کودکتان باشد تا وظایف و تکالیفش را انجام دهد.نمی توان کودک را وادار به انجام تکالیف مدرسه کرد اما از آنجا که نوشتن تکالیف ضروری است والدین با آگاهی و صبر پیشه کردن می توانند این را از کودک خود بخواهند. پاداش دادن و تحسین کردن این پیام را به کودک می دهد که منظم بودن،دقت کردن، فعالیت و هدفمندی بسیار مهم هستند.هربار که کودکتان را تشویق می کنید این اهداف را یادآوری کنید تا آن را رها نکند.همین که او خوب عمل بکند و ارزش درست عمل کردن را بیاموزد بسیار مهم است.بطور مثال: _چقدر کلمات را خوب روی یک خط نوشتی._حالا دیگه می تونی حروف را به اندزه مناسبش بنویسی، آفرین._خوشحال می شم می بینم تکلیفتو مرتب و تمیز می نویسی.

10- همزمان با کودک به کارهایتان برسید.

وقتی را که برای درس خواندن کودک مشخص کرده اید را به کارهای هیجان انگیز و وسوسه کننده نپردازید. بهتر است همزمان با کودک شما هم مشغول درس خواندن،مطالعه و رسیدگی به کارهای شخصی تان شوید.همین روش ساده کودک را تشویق می کند تا با تمرکز و انگیزه ی بیشتری درس بخواند و فعالیت های دیگر را برای وقت دیگری بگذارد.

11- کودک را مجبور نکنید.

کودک باید به تنهایی و مستقل از دیگران تکالیفش را انجام بدهد.وقتی خودتان را بیش از حد درگیر رفع و رجوع مسائل مدرسه و انجام تکالیف می کنید کودک را از هدف انجام تکالیف دور می کنید.تکالیف مدرسه بهترین راه برای تجربه ی استقلال،مهارت یافتن در انجام کارهای شخصی و اعتماد به نفس است این فرصت ها را از کودک نگیرید.دعوا بی فایده است.هیچ انسانی با دعوا،تهدید و فریاد برای انجام دادن کارهایش ترغیب نمی شود.کودک شما هم همینطور است.کودک را تهدید نکنید که مثلا تا نیم ساعت دیگر مشق هایش را بنویسد و گرنه اتفاق ناخوشایندی می افتد. وقتی کودک به شما می گوید«ریاضیم را خواندم»نپرسید«تا کدوم صفحه؟»بپرسید «از پیشرفتت راضی بودی؟»

12- ضعف های کوچک را نادیده بگیرید.

اگر او نتوانست به هدف دلخواهش برسد و تمرین ها را درست و کامل انجام بدهد شما نباید غر بزنید یا تحقیرش بکنید.به جای غرولند سعی کنید که اصول را به او یادآوری کنید.به او یادآوری کنید که برای رسیدن به اهدافش باید چگونه عمل کند،چطور درس بخواند و یادبگیرد.به کودک امیدواری بدهید و به او بگویید فردا یک روز دیگر است و می تواند دوباره تلاش کند تا موفق شود.

سخنان آخر:

1- ممکن است کودکتان بهانه بیاورد و بگوید «من می خوام صاحب یک فروشگاه بشوم و نیازی نیست این همه ریاضی یا تاریخ بخونم» وقتی کودکتان چنین بهانه هایی می آورد ارزش دانش آموختن و نیاز ضروری انسان ها به علوم را یادآوری کنید.کار آسانی نیست که کودک بهانه گیر و فراری از درس را توجیه و تشویق کنید.ممکن است بارها ناامیدتان کند،از کلنجار رفتن خسته شوید و نتوانید همه ی این راهکارها را به درستی به کار بگیرید.با این حال یادتان باشد که شما مسئولیت آموزش فرزندتان را به عهده دارید و باید با روشی درست او را برای آموزش پذیری هدایت کنید.صبور باشید و خسته نشوید.

2- اگر کودک شما دچار ناتوانی هایی در یادگیری،عدم تمرکز و حواس پرتی است حتما باید از مشاوران و مددکاران آموزشی کمک بگیرید و راهکارهای مناسبی برای کودک به کار ببندید.یادتان باشد مشکل کودک شما فراتر از بازیگوشی یا تنبلی های معمول کودکان است و او نیاز به کمک دارد.

 

دکتر رویا فصیحی

منبع

سلامت نیوز

 

 

مقاله سوم : راهکار های علاقمند کردن کودکان به مشق 

 

یکی از شکایت های والدین در طول سال تحصیلی از فرزندانشان انجام ندادن تکالیف درسی و مدرسه است. این مسئله به ویژه پس از تعطیلات نوروزی که دانش آموزان ۲ هفته تعطیل بوده اند به مراتب بیشتر هم می شود.

بچه ها در طول تعطیلات دور کتاب و دفتر و تکلیف مدرسه را خط می کشند و از کلاس و درس فاصله می گیرند. به همین دلیل پس از حضور در مدرسه اشتیاق چندانی به انجام تکالیف از خود نشان نمی دهند.

 

 

واقعیت این است که برای بعضی از دبستانی ها هیچ کاری سخت تر از انجام تکالیف درسی نیست و والدین کلافه و خسته از تعیین انواع تنبیه و تشویق و تهدید و سرزنش درمی مانند که چگونه باید یک بار برای همیشه ضرورت انجام تکالیف درسی را به کودک بفهمانند، در این باره با دکتر پیمان هاشمیان نژاد فوق تخصص روان پزشکی اطفال و استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت وگو کرده ایم که در ادامه می آید.

 

 

فرزند پروری و تکالیف مدرسه

شکی نیست که شیوه درس خواندن بچه ها در منزل ارتباط مستقیمی با سبک فرزند پروری والدین دارد و هر قدر والدین والدگری آگاهانه را اجرا کنند، در شیوه درس خواندن بچه ها کمتر با مشکل مواجه می شوند.

دکتر هاشمیان نژاد با بیان این مطلب به خراسان می گوید: ابتدا بهتر است هدف از انجام تکالیف درسی مشخص شود. هدف از این تکالیف تکرار و تمرین دروس برای یادگیری بهتر دانش آموزان است.

دانش آموز با انجام تکالیف به کنجکاوی، جست وجو و برخورداری هر چه بهتر از آن چه فرا گرفته است می پردازد و سعی می کند به فراگیری خارج از چارچوب درس و مدرسه بپردازد.

بنابراین تکالیف باید هدفمند و اصولی باشد نه کاری برای تلف کردن وقت کودک. این در حالی است که در بیشتر موارد بچه ها و والدین از حجم تکالیف درسی شکایت می کنند، آن را ملال آور و کسل کننده می دانند و انجام آن را در یادگیری بهتر دروس رد می کنند.

بدیهی است که نقش سیستم آموزشی را در این مسئله نمی توان نادیده گرفت اما در این بحث ما به نقش والدین و تأثیر شیوه فرزند پروری بر انجام تکالیف درسی بچه ها می پردازیم.

والدین جدی و قاطع

قاطعیت و جدیت والدین در انجام کارها نقش تعیین کننده ای در حرف شنوی بچه ها در انجام کارهایشان از جمله تکالیف درسی دارد. والدینی که قاطع و مصمم هستند، کارهایشان را به موقع انجام می دهند، در واقع الگوی عملی در اختیار کودک قرار می دهند. کودک باید بداند که اگر قرار است کاری را انجام بدهد، دلیلی ندارد بهانه تراشی کند یا به دنبال راه فرار بگردد زیرا هر کس در منزل وظیفه ای دارد که باید انجام بدهد. 

واقعیت این است که اگر والدین بتوانند اصول فرزند پروری را به درستی اجرا کنند، می توانند امیدوار باشند که نه فقط در انجام تکالیف بلکه در سایر امور، کودک وظیفه اش را انجام می دهد. بنابراین اولین اصل قاطعیت است که در همه امور باید رعایت شود. علاوه بر قاطعیت والدین باید مهربان باشند و با مهر و محبت از کودک بخواهند وظیفه خود را انجام دهد.

از طرفی برنامه درسی تنظیم شده در عین منظم بودن باید قابل انعطاف باشد و با مشورت و مشارکت بچه ها تنظیم شود. والدین باید دقیقا توقع خود را از کودک عنوان و مشخص کنند که پس از انجام تکالیف چه کار تفریحی می تواند انجام دهد.

این استاد دانشگاه تصریح می کند: والدین باید توانایی کودک را در انجام تکالیف ارزیابی کنند و طبق آن از کودک توقع داشته باشند.

گاهی علاقه، تمرکز و توجه کودک به یک درس کمتر است، بنابراین توجه به علایق و توانایی کودک اهمیت اساسی دارد در غیر این صورت و با تهدید و یا اجبار کودک واکنش تند نشان می دهد یا از درس خسته و دلزده می شود.

برای جلوگیری از خستگی و دلزدگی کودک بهتر است تکالیف را هر قدر هم کم است، تقسیم بندی کنیم به عنوان مثال ۲ صفحه مشق را به ۴ قسمت تقسیم کنیم و در فواصل مشخص از او بخواهیم آن را انجام دهد.

گاهی از او بپرسیم که تصمیم می گیرد تکالیفش را چگونه انجام دهد. این کار برای جلوگیری از بهانه تراشی کودکان بهترین شیوه است. از او بپرسیم با توجه به این که تکلیف زیادی داری، ترجیح می دهی چگونه آن را انجام بدهی اگر تکالیفت تمام شد، دوست داری چه کار کنی.

اگر کودک به رفتن به پارک ابراز تمایل کرد به او بگویید اگر تا ساعت ۷ تکالیفت را انجام دهی می توانیم به پارک برویم.

تکرار چندین باره «تکلیفت را بنویس»، «چقدر طولش می دهی»، «چرا اذیت می کنی»، «تو شاگرد تنبلی» و... نه فقط به ترغیب کودک به انجام تکالیفش منجر نمی شود، بلکه باعث می شود او مقابله به مثل کند.

 

توجه به پیش نیازها

دکتر هاشمیان نژاد با اشاره به این که لازم است برخی مهارت ها قبل از مدرسه در کودک پرورانده شود، تاکید می کند: متاسفانه بسیاری از خانواده ها به این نکته کمتر توجه می کنند. به عنوان مثال در درس ریاضی باید مهارت های فضایی و دیداری کودک تقویت شود. یعنی بتواند تصویر ذهنی از درس داشته باشد.

گاهی اصرار والدین بر یادگیری درس از روی کتاب بی فایده است و باید مهارت های دیگری در وی تقویت شود. در چنین شرایطی مشورت با معلم برای یادگیری و استفاده از وسایل کمک آموزشی می تواند بسیار کمک کننده باشد.

گاه می توان فعالیت های درسی را با کارهای مورد علاقه کودک تلفیق کرد تا انگیزه وی برای انجام تکالیف درسی بیشتر شود. به عنوان مثال برای تقویت املای کودک از او بخواهیم نوشته های بازی مورد علاقه اش را بخواند و حروف را اسم ببرد، اسم خودش و اسم کسانی را که دوست دارد، بنویسد.

ترکیب بازی با درس یکی از بهترین روش های آموزشی است که مورد تایید همه کارشناسان و اهل فن است.

 

 

سختگیری ممنوع

توجه به تفاوت کودکان از سوی والدین امر بسیار مهمی است و نباید برای کودکان ضعیف تر سختگیری بی جا کرد. بعضی کودکان کندتر هستند و نیاز به زمان بیشتری برای نوشتن دارند، برخی دیرتر درس را متوجه می شوند و برخی علاقه کمتری نسبت به یک درس نشان می دهند.

همین ویژگی باعث می شود کودک مرتب از انجام تکالیف طفره برود و والدین که ریشه مشکل را پیدا نکرده اند، روز به روز سختگیرتر می شوند و مشکل کودک را تشدید می کنند. بنابراین مقایسه درس کودکان با یکدیگر کار اشتباهی است.

وقتی کودک ضعیف تر است والدین باید ابتدا با او همدلی و سپس تلاش کنند از میان صحبت های کودک علت این امر را جویا شوند. بچه ها گاهی اوقات مشکل را می گویند اما نه به زبان بزرگ ترها بلکه به زبان خودشان؛ بنابراین بهتر است والدین به دقت به حرف کودک گوش کنند و راه حل را از حرف های او بیابند.

در واقع نباید کودک را وادار کرد که دلیل ننوشتن تکالیفش را بگوید بلکه باید از او خواست احساسش را بگوید، دوست دارد چه کارهایی انجام دهد، از چه کارهایی بدش می آید و... سپس از حرف های خودش استفاده کرد و دلیل مشق نوشتن و انجام تکالیف را برای او توضیح داد.

نکته این جاست که قاطعیت والدین حتی در این شرایط هم حیاتی است و کودک باید بداند انجام تکالیف وظیفه اوست، وظیفه ای که باید انجام دهد.

 

لجبازی کودکان

به گفته دکتر هاشمیان نژاد اگر می خواهید مانع از لجبازی کودک شوید به احساسات او توجه کنید. وقتی خسته، بی حوصله یا کسل است، او را درک کنید با وی همدلی و تاکید کنید که می دانید چقدر مشق نوشتن در این شرایط سخت است اما او باید این کار را انجام دهد.

اگر اشتیاق کودک به تماشای تلویزیون را ندیده بگیرید، او هم اشتیاق شما به نوشتن مشق را نادیده می گیرد و به این طریق جبران می کند. در واقع با ننوشتن تکالیف از والدین انتقام می گیرد.

بنابراین والدین باید کاری کنند که کودک با انجام تکالیف به کارهای مورد علاقه خود برسد و در ضمن راه های فرار را هم ببندند. مثلا اگر قرار است مهمان از راه برسد، کودک همه تکالیف را کنار می گذارد تا مهمان ها بیایند. این کار باعث می شود که کودک به دنبال راه فرار باشد.

در صورتی که والدین باید به کودک بفهمانند که برنامه درسی کودک تحت هیچ شرایطی تغییر نمی کند والا امتیازاتی را از دست می دهد.

 

نوجوانی

دکتر هاشمیان نژاد با اشاره به ویژگی اصلی این دوران که دوران هویت و استقلال است، تصریح می کند: در این دوران انجام تکالیف درسی اصل نیست و ایجاد انگیزه و تمایل به تحصیل حرف اول را می زند. در این دوران نوجوان پسر به پدر و نوجوان دختر به مادر نیاز بیشتری دارد تا الگوسازی جنسیتی انجام دهد.

گذاشتن وقت برای نوجوان از سوی والدین اهمیت اساسی دارد زیرا در همین اوقات است که نوجوان تلاش می کند با والد هم جنس خود همذات پنداری کند و یا از او الگو بگیرد. آموزش غیرمستقیم هم در همین مرحله آغاز می شود و می توان از تفکرات نوجوان و آینده ای که در ذهن دارد کمک گرفت و به وی یادآور شد که چه گام هایی باید بردارد تا به بهترین شکل به اهدافش برسد.

نوجوان باید دریابد یکی از راه های رسیدن به موفقیت ادامه تحصیل است زیرا علاوه بر رشد علمی باید رشد اجتماعی داشته باشد و بتواند طعم استقلال را بچشد و هویت خود را شناسایی کند.

مهم‌ترین مطالب دراین‌باره:
هر دانش آموزی باید بهترین زمان برای انجام تکالیفش رو پیدا کنه که البته معمولا، دانش آموزا موفق نمیشن یه زمان مناسب برای یادگیریشون انتخاب کنن و این باعث میشه علاقه شون به مطالعه از بین بره.
یکی از مزایای تکالیف مدرسه اینه که به دانش آموز کمک میکنه تا آموزش و یادگیریش موثرتر بشه.
یه کودک بدون آموزش و تحصیل مثل یه پرنده بدون باله بنابراین، همه باید ارزشش رو بدونن و بهترین روش و زمان رو برای یادگیری شون پیدا کنن.
بچه ها می تونن تکالیف شون رو هر وقت که بخوان انجام بدن اما بهتره هرکس زمان مناسب خودشو پیدا کنه طوری که با انجام تکالیفش یادگیریش بالاتر بره و درکل این کار باعث پیشرفت تحصیلیش بشه.

صبح زود و قدرت بالای یادگیری
صبح زود برای بعضی از دانش آموزا زمان مناسبیه. دانش آموز سرحال و بانشاطه و ذهنش کاملا آماده است تا هر موضوعی رو به راحتی بتونه یاد بگیره.
میتونه صبح زود با انتخاب یه مکان خنک و آروم، مسائل پیچیده و دشوار رو حل کنه و یا هر درس سخت و مفهومی رو به خاطر بسپاره.

انجام تکالیف با آرامش و سکوت در اواخر شب
خیلی از دانش آموزا عادت دارن آخر شب درس بخونن و تکالیف شون رو انجام بدن و به هر دلیلی دوست دارن شب ها دیروقت بخوابن.
این موقع از شب براشون زمان مناسبیه چون خونه پر از آرامش و سکوته و همه خوابن درنتیجه میتونن تکالیف شون رو با آرامش خاطر و طمانینه انجام بدن. برای این دسته از دانش آموزا آخر شب زمانیه که میتونن تمام تکالیف و سوالات شون رو خیلی راحت و سریع انجام بدن.
اما درمورد کودکان و دانش آموزان نوجوان در سن رشد مساله فرق میکنه، اونا بخاطر سلامتی و رشدشون باید شب ها زود بخوابن بنابراین بهتره تکالیف خود را زودتر انجام دهند.

بهترین زمان، بلافاصله پس از مدرسه
یه پیشنهاد فوق العاده به دانش آموزا اینه که وقتی از مدرسه برگشتن بعد از یه استراحت کوتاه بلافاصله شروع به مطالعه و انجام تکالیف شون بکنن.
این کار خیلی تاثیر گذاره چونکه دانش آموز به راحتی هرآنچه در کلاس یادگرفته رو بخاطر میاره.

تعطیلات آخر هفته گزینه مناسبی برای تکالیف هفته بعد
اگر تکالیف تون برای روز بعد نیست میتونین آخر هفته انجامش بدین چون هم زمان کافی در اختیار دارین هم دقت مناسبی دارین.
به هر حال شما به عنوان یه دانش آموز باید زمان مناسب مطالعه و انجام تکالیف تون رو با توجه به حجم و سختی یا آسانی آن، پیدا کنین طوری که برای انجامش وقت کم نیارین.
ممکنه یه مطلب خیلی سخت باشه بنابراین برای انجامش باید زمانی رو انتخاب کنین که تمرکز بالایی داشته باشین و یا امکان داره حجم تکالیف تون خیلی زیاد باشه و وقت زیادی از شما بگیره بنابراین باید زمانی رو انتخاب کنین که بتونین به موقع تکالیف تون رو انجام بدین.

چگونه روی مطالعه و تکالیف تمرکز کنیم؟
بعد از اینکه بهترین زمان رو برای انجام تکالیف تون پیدا کردین باید یه برنامه کامل و منعطف براش بنویسین و بهش پایبند باشین. حالا باید به این توجه کنیم که چطور تمرکزمون رو بالا ببریم تا کمترین اشتباه رو بکنیم.
- باید عوامل حواس پرتی رو از بین ببریم. مثلا نباید جلوی تلویزیون بشینین یا اینکه موبایل و وسایل الکترونیکی دیگه رو در زمان انجام تکالیف و مطالعه خاموش نگه دارین و کنارمون نذارین.
- یه محل آروم برای مطالعه پیدا کنین که کسی مزاحم درس خوندن و نوشتن تکالیف تون نشه.
- همه وسایل مورد نیاز تکالیف تون رو قبل از انجتم دادنش فراهم کنین تا مجبور نباشین حین انجام تکالیف برای پیدا کردن کتاب، مداد، خط کش و … وقت صرف کنین که تمرکز و سرعت تون رو پایین بیاره.
- حتما اشکالات درسی تون رو رفع کنین و گرنه نمیتونید تمام مساله ها رو حل کنین و کامل یاد بگیرین. برای این کار میتونین از معلم یا حتی دوستان تون کمک بگیرین
- برای دانش آموزان ابتدایی والدین میتونن این پیشنهادات رو برای فرزندشون اجرا کنن.

مقاله چهارم : بچه ام مشق نمینویسه. کلافه ام کرده! چکار کنم مثل بچه آدم بشینه پای مشقهاش؟!!!!

🌸🌸راهكارهايى براى انجام بهتر تكليف مدرسه توسط كودك :

 

همه ی پدر و مادرها در تمام دنیا به دنبال فرمولی جادویی هستند تا کودکشان را برای انجام تمرینات و

تکالیفشان تشویق کنند. اما پیداکردن راهی که برای همه ی کودکان کارساز باشد و اثری معجزه آسا داشته باشد بسیار سخت است. با این حال روشهایی وجود دارد تا شما به کودکتان کمک کنید تکالیفش را انجام دهد. بعضی از والدین نگرش اشتباهی نسبت به این موضوع دارند و روش درست مواجه با کودکی که از خواندن و نوشتن بیزار است را نمی دانند پس برای این پدر و مادرها، قدم اول تغییر ذهنیت و نگرش خودشان نسبت به تکلیف مدرسه و چگونگی مجبور کردن کودک به انجام آن است. شما می توانید از این پیشنهادها استفاده کنید و به کودکتان کمک کنید تا پیشرفت بهتری در درس هایش داشته باشد.

1.  اهمیت تمرینات در منزل را درک کنید. اگر شما فکر می کنید که تمرین هایی که معلم برای خانه در نظر می گیرد اهمیت زیادی ندارند، متقاعد کردن کودکتان برای انجام این کار بسیار مشکل است. ابتدا باید دلایل اهمیت و ارزش تکالیف و یادگیری را بدانید تا به کودکتان کمک کنید.

2. بعضی از مفاهیم آموزشی نیاز به تکرار و تمرین دارند و موقعیت یا مدت زمان کلاس در مدرسه امکان یادگیری آنها را فراهم نمی کند. بنابراین انجام تکالیف در خانه برای یادگیری کامل آنها ضروری است. این موضوع به ویژه برای درس هایی مانند ریاضی و درس های انتزاعی و فرار دیگر اهمیت بیشتری دارد.

 

3. گاهی معلم با تکالیفی که برای خانه در نظر می گیرد مفاهیم جدیدتری را آموزش می دهد. زیرا بعضی از مفاهیم را خود دانش آموز باید بدون کمک معلم و در قالب حل مسئله و یا تفکر در مورد یک موضوع به دست بیاورد. انجام تکلیف علاوه بر کمک به یادگیری مطالب درسی به کودکتان خودمحوری، مدیریت زمان، تمرکز و مسئولیت پذیری را آموزش می دهد. این مهارت ها در آینده کودکتان بسیار نقش دارند و تمرین های مدرسه می تواند بسیار در رشد این مهارت ها تاثیر داشته باشند.

4. با واقعیت کنار بیایید. بسیاری از کودکان علاقه ای به انجام تکالیف مدرسه شان ندارند. در دوره ای که کودکتان می تواند تفریحات جذابی مانند بازی های الکترونیکی و یا برنامه های متنوع تلویزیونی داشته باشد، شما نباید توقع داشته باشید او با علاقه مندی و اشتیاق و بدون حواس پرتی پای درس و مشق بنشیند و دانش آموز فعال و کوشایی باشد. شما هم به عنوان پدر یا مادر باید این موضوع را بپذیرید اما این به معنای موافقت و تائید کودک نیست، موضوع مهم فقط فهمیدن احساس کودکی است که اطرافش پر است از سرگرمی و اتفاقات هیجان انگیز. واقعیت این است که نوشتن تکلیف برای کودک کار جذابی نیست، پس با درک این مساله او را مجبور کنید که در خانه درس بخواند.

5. سعی کنید به جای اینکه فقط صفحه ی تکلیف های کودک را بشمارید او را برای انجام تکالیفش همراهی کنید. شیوه ی بسیاری از پدر و مادرها برای ترغیب کودک به انجام تکالیفش روش هایی مثل تهدید کردن، رشوه دادن، داد زدن یا وعده های دروغ است. اما آیا هیچیک از این روش ها به کودکتان انگیزه ی درس خواندن را داده است؟ ممکن است شما با انجام این کارها بتوانید او را مجبور کنید تا تکالیفش را بنویسد و درس هایش را بخواند اما رفتار او در برابر انجام وظیفه ای که بر عهده او گذاشته شده است را اصلاح نمی کنید. روشتان را تغییر بدهید و نقش خودتان را از یک ناظر به یک همراه تغییر دهید.

6. برای فرزندتان مکانی ایده آل و مناسب برای انجام تکالیفش فراهم کنید. کودک را از محیطی پر از وسایل بازی و تحریک کننده دور کنید، اتاقی که او درس می خواند نباید شلوغ و پر رفت و آمد باشد. هر چیزی که او را وسوسه می کند را دور کنید. اگر صدای تلویزیون حواس کودک را پرت می کند برای مدتی تلویزیون را خاموش کنید. البته این نکته را فراموش نکنید که کودک باید یاد بگیرد در شرایط متفاوت و حتی گاهی نامناسب درسش را بخواند اما برای شروع و برای ایجاد انگیزه این روش ها مناسب و ضروری هستند.

7. سعی کنید تمام ابزارها و وسایل آموزشی که کودک برای انجام تکالیفش لازم دارد را در اختیارش بگذارید، خودکار و مداد، دفتر و یا کاغذ و کتاب و یا هر چیز دیگری که نیاز دارد را فراهم کنید پیش از شروع درس خواندن یا مشق نوشتن چند دقیقه ای کنارش بنشینید تا مطمئن شوید که هیچ مشکل یا بهانه ای وجود ندارد. اگر او برای انجام تحقیقی و یا مسئله ای احتیاج به اطلاعاتی دارد حتما همراهیش کنید و اگر خودتان آن اطلاعات را ندارید می توانید از دوست و یا آشنایی بپرسید و یا در اینترنت آن را جستجو کنید. هرگز کودک را رها نکنید او برای تحقیق و پژوهش نیاز به کمک دارد.

8. با پرسیدن «درستو خوندی؟ ریاضیتو حل کردی» خیال خودتان را راحت نکنید. در شنیدن جزئیات مشتاق باشید و به او مشورت بدهید

دکتر زهرا شعرا

 

 

مقاله پنجم : اگر کودک از انجام تکالیف مدرسه اجتناب می‌کند !

علی پسری 10 ساله‌ است که در کلاس چهارم ابتدایی درس می‌خواند. او به گفته مادرش چندان علاقه‌ای به درس و مدرسه ندارد و مدام برای نرفتن به مدرسه و انجام ندادن تکالیفش بهانه می‌آورد. مادر علی هرچه تلاش می‌کند او را به درس و مشق علاقه‌مند کند، فایده‌ای ندارد. علی برای انجام ندادن تکالیفش هر بهانه‌ای که به ذهنش می‌رسد، می‌آورد، مثلا بارها به مادرش گفته که مشق و امتحان ندارد و چند روز بعد با برگه امتحانی که نمره پایینی گرفته به خانه می‌آید. علاوه بر این مشکلات، علی توجه و تمرکز پایینی هم دارد و معلوم نیست هنگام درس خواندن حواسش کجاست. ساعت‌ها برای خواندن درسی وقت می‌گذارد و در پایان هم وقتی مادرش از او سؤال می‌کند، چیزی به خاطر ندارد.

جو فراست راه‌حل ارائه می‌دهد
اگر کودک از انجام تکالیف مدرسه اجتناب می‌کند یا می‌گوید که نمی‌تواند آنها را انجام دهد نیاز به کمک برای افزایش توان شنیدن و تمرکز دارد. اولین کاری که باید انجام دهید این است که علت را بیابید.

برای این کار می‌توانید از محیط مدرسه و معلم شروع کنید. مطمئن شوید که معلم، مدیر، همکلاسی‌ها و حتی فضای کلاس هیچ‌کدام موجب آزردگی کودک نشده است. بعد از آن سراغ خود او بروید و ببینید آیا او ناتوانی یا اختلال در یادگیری دارد یا صرفا نمی‌تواند تمرکز کند. هر کدام از این عوامل نیاز به راهکارهای متفاوتی دارد اما برخی راهکارها را می‌توانید در پیش بگیرید.

اتاق تکلیف درست کنید
اگر می‌توانید برای کودک یک فضای آرام و کنترل شده برای انجام تکالیف اختصاص دهید. حواس‌تان باشد که در این فضا هیچ وسیله‌ای که باعث حواس‌پرتی کودک شود نباید وجود داشته باشد.

به او کمک کنید
هر زمان که کودک‌تان از شما کمک خواست به او کمک کنید. به او بگویید که این چالشی است که او باید بتواند از عهده آن بربیاید و می‌تواند روی کمک شما هم حساب کند. یکی از کمک‌های شما می‌تواند این باشد که درباره موضوعی از درس که او ابراز بی‌علاقگی می‌کند، یک نمایش یا حتی اردو راه بیندازید.

جایزه بگذارید
اگر کارهایش را انجام داد یا زمانی که به یک سؤال سخت پاسخ داد، جایزه‌ای هرچند کوچک برايش در نظر بگیرید. حتی اگر جایزه‌ای که می‌گیرد عصبانی‌اش کرد، شما آرامش‌تان را حفظ کنید و به سیستم پاداش‌دهی ادامه دهید.

زمان تعیین کنید
حواس‌تان باشد که زمان دیروقت را برای انجام تکالیف درنظر نگیرید و کمی بعد از آمدن از مدرسه و استراحت او را به اتاقی که باید تکالیفش را انجام دهد، راهنمایی کنید. اگر مشق را به دیروقت موکول کنید، کودک خسته خواهد شد و تمرکزش را برای مطالعه از دست خواهد داد.

از همکلاسی‌ها کمک بگیرید
اگر دوست یا همسایه‌ای دارید که همسن کودک‌تان است و از قضا درسخوان هم هست، می‌توانید از او کمک بخواهید و در هفته یکی، دو برنامه بچینید که آنها با هم درس بخوانند تا کم‌‌کم فرزندتان به درس علاقه پیدا کند.

قاطع باشید
با لحن قاطع اما مهربان به فرزندتان بگوييد كه نمي‌تواند با كوچك‌ترين بهانه‌اي مدرسه رفتن را تعطيل كند. به همين منظور برايش قانون بگذاريد؛ براي مثال اگر بهانه بیماری را برای نرفتن به مدرسه عنوان کرد بگوييد كه حتما بايد تب بالا يا علائم روشني از بيماري يا يك دليل قانع‌كننده و درست داشته باشد تا بتواند به مدرسه نرود.

مهدیه رضایی، مشاور  و هنردرمانگر
نداشتن تمرکز می‌تواند  بی‌علاقگی ایجاد کند
اگر فرزندتان زمانی که دیکته می‌نویسد یکی، دو کلمه را جا می‌اندازد یا نقطه‌ها و سرکش‌ها را کم و زیاد می‌گذارد يا کتاب و دفترهایش را گم می‌کند و باید دنبال آنها بگردد، فرزند شما از کمبود تمرکز رنج می‌برد. این وضعیت در صورتی که ادامه پیدا کند باعث کاهش علاقه کودک به تحصیل می‌شود. تمرکز پایین به معنای آن است که کودک توانایی تداوم و نگهداشتن توجه خود را به روی هدف تعیین شده نداشته باشد و با کوچک‌ترین محرک‌های محیطی هنگام انجام تمرین مبتلا به حواس‌پرتی و دچار افت عملکرد شود. این دسته از کودکان از فضای مدرسه خسته شده هر روز برای نرفتن به مدرسه بهانه‌تراشی می‌کنند.

به عوامل محیطی توجه کنید
باید توجه داشت که هر شیطنتی اختلال در تمرکز نیست. گاهی اوقات به طور واقعی در محیط کلاس حجم صداهای جانبی بالاست یا کودک در کنار دانش‌آموزی نشسته که بسیار شلوغ است و باعث حواس‌پرتی‌اش می‌شود یا به خاطر جثه ریزش از توجه معلم دور می‌ماند، بنابراین باید درنظر داشته باشید که اول به فاکتورهای محیطی توجه کنید. والدین عزیز باید بدانند که راه‌های علاقمند کردن کودکان به مطالعه و فضای آموزشی بدون افزایش تمرکز کودک امکان ندارد چراکه این یک قانون علمی است که انسان‌ها به موضوعی بیشتر علاقه‌مند می‌شوند که به آن تسلط بیشتری داشته باشند.

به این توصیه‌ها عمل کنید
- قبل از ورود کودک به مقطع پیش‌دبستانی از توانایی و مهارت او در انجام بازی‌های واقعی مطمئن شوید و وقت بیشتری را به بازی‌هایی که چشم و دست در آن درگیر می‌شوند، اختصاص دهید (توپ‌بازی، پرتاب دارت، تیله‌بازی و...)

- زمانی که کودک نقاشی می‌کند توجه کنید که رنگ‌آمیزی او کامل و با دقت باشد. این کار را با بازی و شوخی همراه کنید و از تذکر افراطی بپرهیزید.

- همیشه در وسط خانه میزی را به عنوان میز مطالعه و گفت‌و‌گو قرار دهید و قبل از اینکه کودک موضوعی را در کلاس درس یاد بگیرد درباره‌اش صحبت و گفت‌وگو کنید و کتاب‌ها و فیلم‌های مرتبط را به او نشان دهید. اینکه بتوانید کاربرد آن موضوع را در زندگی روزمره مورد بحث قرار دهید، کنجکاوی و علاقه‌مندی کودک را به فراگیری آن مطلب بیشتر خواهید کرد و در این صورت کار معلم در این رابطه آسان‌تر خواهد شد.

- از اینکه کودک را بارها صدا کنید، خودداری کنید. فعال شدن بیش از حد والدین و تکرار وظایف برای کودک صرفا به افزایش نقطه ضعف او و درنهایت کاهش اعتماد به نفس در او منجر خواهد شد، بنابراین راه‌هایی را به کار بگیرید که در آن بیشتر کودک فعال شود.

- در صورتی که کودک‌تان به واسطه عدم تمرکز دچار افت تحصیلی شده است حتما با روانشناس کودک در این مورد گفت‌و‌گو کنید.

منبع:مجله سیب سبز